Các bác sĩ Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 vừa điều trị thành công cho bé 3 t.uổi bị cong vẹo cột sống do dị tật nửa đốt sống.
Đây là trường hợp ít gặp vì độ t.uổi của bệnh nhi còn quá nhỏ nhưng tình trạng bệnh không thể trì hoãn kéo dài.
Bệnh nhi B.Đ được các bác sĩ theo dõi sau ca phẫu thuật. Ảnh: Mai Chi
Bé B.Đ, 3 t.uổi ở Thanh Hoá được bố mẹ phát hiện có bất thường tại cột sống khi 2 t.uổi và đưa đi khám.
Các bác sĩ chẩn đoán B.Đ bị vẹo cột sống ngực – thắt lưng bẩm sinh mức độ lớn do dị tật nửa đốt sống L1. Bé vẫn đi lại được nhưng cột sống lệch vẹo, cúi ngửa khó khăn, hạn chế vận động do đau lưng.
Tại khoa Chấn thương – Chỉnh hình Cột sống (Bệnh viện Trung ương Quân đội 108) các bác sĩ nhận định: Tình trạng biến dạng cột sống của bệnh nhi B.Đ đã là mức độ nặng, góc vẹo 66 độ, nếu trì hoãn mổ đợi khi cháu được 6 t.uổi trở lên thì không thể phẫu thuật nắn chỉnh được vẹo cột sống.
Chính vì vậy, các bác sĩ đã nghiên cứu và quyết tâm tiến hành gây mê hồi sức và phẫu thuật nắn chỉnh được biến dạng cột sống của bệnh nhi.
Bác sĩ điều trị Nguyễn Duy Thụy – khoa Chấn thương – Chỉnh hình Cột sống (Bệnh viện Trung ương Quân đội 108) nhận định: Trường hợp của bệnh nhi B.Đ là một trường hợp đặc biệt vì nhỏ t.uổi nhất từ trước đến nay tại khoa kèm theo bệnh lý phức tạp của cột sống.
Các bác sĩ của khoa đã xác định có rất nhiều khó khăn, thách thức đối với ca phẫu thuật và gây mê hồi sức.
Có nhiều vấn đề trong phẫu thuật như khả năng mất m.áu lớn trong mổ, nguy cơ làm tổn thương tủy – rễ thần kinh có thể dẫn đến liệt chân, bộc lộ vết mổ rộng, bắt nhiều vít vào cột sống trên bệnh nhân nhi…
Ca phẫu thuật diễn ra gần 4 tiếng đã thành công. Sau mổ, bệnh nhi đã được nắn chỉnh tốt biến dạng cong vẹo cột sống, không có tổn thương thần kinh. Bệnh nhi hồi phục thuận lợi, hai chân vận động bình thường. Bệnh nhi đang tập ngồi và đi lại được, tiểu tự chủ.
Hình ảnh X-quang sau mổ cho thấy biến dạng được nắn chỉnh rất tốt, còn giữ được chức năng 3 đĩa đệm cuối cùng của cột sống thắt lưng.
Vẹo cột sống bẩm sinh là biến dạng vẹo của cột sống do sự phát triển bất thường của cột sống ngay từ khi t.rẻ e.m sinh ra.
Hai nguyên nhân chính của vẹo cột sống bẩm sinh là bất thường về sự phân chia đốt sống, bất thường về hình thành đốt sống hoặc kết hợp cả hai nguyên nhân.
Mức độ tiến triển biến dạng gù vẹo cột sống rất dao động tùy theo vị trí đốt sống phát triển bất thường. Một số trẻ có đường cong vẹo ổn định và không thay đổi theo thời gian, trong khi đó có t.rẻ e.m biến dạng vẹo tiến triển không ngừng. Thông thường, các bác sĩ chuyên khoa chỉnh hình cột sống sẽ theo dõi tiến triển của đường cong vẹo bằng cách chụp X-quang cứ 6 tháng một lần.
Nếu góc vẹo cột sống tiến triển thì cũng cố gắng trì hoãn phẫu thuật đến khi các cháu bé được trên 6 t.uổi. Tuy nhiên, cũng có những dị tật cột sống ngay từ rất sớm đã gây ra biến dạng rất lớn của cột sống nên cần phải can thiệp điều trị phẫu thuật sớm để ngăn chặn và nắn chỉnh biến dạng.
Sự thật tắm đêm gây đột quỵ
Không ít người trẻ đột ngột qua đời sau khi tắm đêm khiến nhiều người tin rằng tắm muộn là nguyên nhân gây đột quỵ.
Tại Việt Nam, mỗi năm ghi nhận khoảng 230.000 ca đột quỵ, trong đó 90% để lại di chứng, 50% ca bệnh t.ử v.ong.
Đáng lưu ý, những năm gần đây, tỉ lệ bệnh nhân trẻ bị đột quỵ ngày càng tăng, tại các bệnh viện lớn như Bạch Mai, Trung ương Quân đội 108, tỉ lệ bệnh nhân đột quỵ dưới 40 t.uổi chiếm 10-17%.
Với người trẻ, nhiều người cho rằng tắm đêm chính là một trong những nguyên nhân gây đột quỵ. Vậy đâu là sự thật?
TS Lương Quốc Chính, khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bạch Mai khẳng định, đến nay chưa có bằng chứng nào khẳng định tắm gội đêm là nguy cơ gây đột quỵ.
Tắm đêm không phải nguyên nhân gây đột quỵ
Các tài liệu y khoa trên thế giới cho thấy, đột quỵ thay đổi theo mùa, tỉ lệ mắc đột quỵ cao hơn hẳn vào mùa đông. Bệnh nhân bị đột quỵ vào mùa đông cũng có tiên lượng xấu hơn và tỉ lệ t.ử v.ong cao hơn hẳn.
Trong nghiên cứu mang tính bước ngoặt, nếu nhiệt độ giảm 5 độ C sẽ khiến tỉ lệ nhập viện vì đột quỵ tăng thêm 7%.
Đặc biệt, các thống kê chỉ ra đột quỵ xảy ra nhiều nhất vào thời điểm ban ngày từ 8-12h. Ban đêm cũng xảy ra nhưng không thường xuyên.
Riêng những người có yếu tố nguy cơ, đặc biệt là rung nhĩ, đột quỵ có thể xảy ra bất cứ thời điểm nào trong ngày.
TS Chính nhấn mạnh, hiện tượng hay gặp nhất sau tắm gội đêm là chóng mặt, choáng váng, nguyên nhân do giãn mạch vì tắm nước nóng.
TS Chính giải thích, khi thời tiết lạnh, mạch m.áu luôn co lại. Khi tắm, nhất là tắm vào ban đêm bằng nước ấm, mạch m.áu khi đó sẽ giãn ra khiến m.áu ở trung tâm dồn ra ngoại vi đột ngột gây hiện tượng “ăn cắp máu”. Đây là nguyên nhân làm giảm lượng m.áu đến tim, đến não, gây hiện tượng choáng váng, ngất xỉu sau tắm. Hiện tượng này khác với đột quỵ.
Đó cũng là lý do khi tắm thuốc bắc, ngâm mình trong bồn nước nóng thuốc bắc, nhiều người cảm thấy lâng lâng, choáng váng tưởng bị say thuốc.
Trường hợp ngâm mình trong nước lạnh đột ngột cũng có thể kích hoạt dẫn tới nhồi m.áu cơ tim hoặc mất trí nhớ thoáng qua.
Vào năm 2017, chuyên gia phẫu thuật thần kinh Joji Inamasu cùng các cộng sự tại Đại học Y Fujita, Nhật Bản từng công bố nghiên cứu trên 1.939 bệnh nhân đột quỵ, cho thấy tắm không liên quan đến đột quỵ.
Trong 1.939 bệnh nhân, có 1224 bệnh nhân nhồi m.áu não, 505 xuất huyết trong não và 210 trường hợp xuất huyết dưới nhện. Trong số này có 78 trường hợp bị đột quỵ khi tắm, trong đó nhồi m.áu não 32 trường hợp (chiếm 2,6%), xuất huyết não 28 ca (chiếm 5,5%) và xuất huyết dưới nhận 18 ca (chiếm 8,6%).
Nghiên cứu cho biết, dù đột quỵ ở thể nào, chỉ có một số ít bệnh nhân được phát hiện gục trong bồn tắm.
Nhóm nghiên cứu kết luận, tỉ lệ bị xuất huyết não cao hơn khi tắm chủ yếu nằm trên nhóm đối tượng dễ bị tổn thương.
Thậm chí một nghiên cứu tại Nhật Bản đăng tải trên tạp chí Heart vào tháng 5/2020, theo dõi hơn 30.000 người trong độ t.uổi từ 40 – 59 trong suốt 19 năm (1990 – 2009) cho thấy, tắm bồn thường xuyên bằng nước ấm còn giúp giảm đáng kể nguy cơ tăng huyết áp, giảm 28% nguy cơ mắc bệnh tim và giảm 26% nguy cơ bị đột quỵ.
Nếu sử dụng nước nóng hơn, sẽ làm giảm 35% nguy cơ mắc bệnh tim, nguy cơ đột quỵ không giảm thêm.
Tuy nhiên với nhóm người cao t.uổi, các nhà khoa học khuyến cáo không nên tắm bồn nước nóng vì có thể gặp cơn đau tim do sự thay đổi đột ngột của nhiệt độ.
