Miền Bắc đang liên tục trải qua những đợt rét đậm rét hại, có nơi nền nhiệt hạ xuống còn 1,3 độ C.
Theo bác sĩ Võ Tường Kha, cơ thể con người có những vị trí quan trọng, được coi là “trọng yếu” cần được bảo vệ khi trời lạnh. Càng chăm sóc tốt bao nhiêu, sức khỏe càng tốt bấy nhiêu.
Việc chăm sóc sức khỏe mùa lạnh không chỉ dừng lại ở biết thời điểm tập luyện hợp lý, ăn thực phẩm giàu tính ấm mà còn là việc bảo vệ cơ thể trước giá rét như thế nào.
Những ngày qua, miền Bắc đang trải qua một đợt không khí lạnh kéo dài nhiều ngày, nền nhiệt giảm sâu, riêng tại Hà Nội nhiệt độ xuống trong khoảng 7-12 độ C.
Theo Tiến sĩ, Bác sĩ Võ Tường Kha, Giám đốc Bệnh viện Thể thao Việt Nam thời tiết lạnh cơ thể sẽ có hiện tượng co mạch, các lỗ chân lông đóng lại để giữ nhiệt trong cơ thể. Trên cơ thể người có những vị trí đặc biệt quan trọng, càng chăm sóc tốt bao nhiêu, càng khỏe bấy nhiêu. Trong mùa lạnh, những vị trí này càng được chú ý bảo vệ, che chắn kỹ trước tác động của nhiệt độ.
Theo bác sĩ Võ Tường Kha, chăm sóc sức khỏe mùa lạnh cần chú ý những vị trí này bao gồm: vùng vai cổ gáy, vùng khớp, ngón tay và bàn chân.
Cụ thể như sau:
1. Vùng khớp
Đây là vùng đặc biệt nhạy cảm đối với những sự thay đổi của thời tiết, lý giải vì sao người cao t.uổi thường bị đau khớp khi chuyển mùa, đặc biệt vào mùa lạnh. Tại vùng khớp, gân và dây chằng thường có ít mạch m.áu để nuôi dưỡng, cho nên lưu lượng m.áu tuần hoàn kém, dẫn đến ứ trệ, giảm lưu thông, m.áu tắc nghẽn và thường gây ra hiện tượng đau nhức, tê bì.
Trong y học cổ truyền, khi thời tiết chuyển hàn (lạnh) sẽ gây ra tình trạng nhưng trệ, phong hàn kết hợp sẽ dẫn đến hiện tượng ngưng trệ phần bênn ngoài và nửa trên cơ thể.
Do vậy trong mùa lạnh, cần giữ ấm các vùng khớp, tay, chân, đặc biệt là người già hoặc người có vấn đề về xương khớp không nên ra ngoài nhiều, xoa bóp thường xuyên và có thể ngâm chân với nước muối, nước gừng để cải thiện mức độ lưu thông m.áu.
Ngoài tê nhức thì sưng khớp cũng là bệnh lý dễ xảy ra, dưới đây là những gì mà bác sĩ khuyến cáo liên quan tới Chứng sưng khớp mùa lạnh và cách đối phó.
Chăm sóc sức khỏe mùa lạnh cần lưu ý tới che kín các vùng khớp – Ảnh: Internet
2. Che kín vùng cổ vai gáy
Tiến sĩ, bác sĩ Võ Tường Kha cho biết, vùng cổ vai gáy là vùng cần được giữ ấm nhất khi chăm sóc sức khỏe mùa lạnh. Vào mùa đông, sự thay đổi nhiệt độ, áp suất, độ ẩm trong không khí sẽ làm hơi lạnh dễ xâm nhập vào cơ thể hơn, các mạch m.áu tại cổ vai gát co lại, m.áu kém lưu thông, lượng oxy trong cơ thể cũng giảm. Điều này dẫn đến các cơ, dây thần kinh vùng cổ vai gáy bị thiếu m.áu, co cứng, sưng to, dễ bị viêm đau, nhức mỏi.
Ngoài ra, thời tiết lạnh cũng khiến dịch khớp kém lưu thông khiến các vị trí này bị khô cứng, gây ra các cơ đau nhức, tê bại, tình trạng này diễn biến trầm trọng hơn đối với những người vốn đã có bệnh đau mỏi cổ vai gáy từ trước đó.
Để tránh đau cổ, vai, gáy TS Võ Tường Kha cho hay phải chú ý giữ ấm vùng vai cổ gáy bằng cách mặc ấm và có khăn bịt kín. Thường xuyên vận động và áp dụng các bài tập chuyên cho vùng này sẽ cải thiện đáng kể các cơn đau vai cổ gáy.
Cổ vai gáy rất dễ bị tổn thương, cần giữ ấm và chườm nóng trong trường hợp bị sưng, đau – Ảnh: Internet
3. Các đầu ngón tay, chân
Trong y học cổ truyền, các đầu ngón tay, ngón chân được gọi là huyệt tĩnh. Theo Bác sĩ Kha, đây là nơi khí huyết ra vào, phong hàn tà khí có thể xâm nhập gây ra tình trạng sưng đau do m.áu không lưu thông được.
Để tránh tình trạng m.áu huyết kém lưu thông, có thể dùng dầu nóng, hoặc cao nóng để bôi vào các vùng khớp hoặc bàn chân để chống lại hiện tượng co mạch, thúc đẩy m.áu lưu thông và giảm viêm, sưng đau.
Ngoài ra, có thể dùng cồn, rượu ngâm cùng một số vị thuốc có tính ôn, ấm, cay (tân, ôn, nhiệt) như quế chi, gừng, địa liền… để xoa bóp, chườm nóng hoặc tốt nhất là ngâm đối với tay chân để làm giảm co cứng và giúp lưu thông m.áu huyết tốt hơn.
Trong y học cổ truyền, các đầu ngón tay, ngón chân được gọi là huyệt tĩnh – Ảnh: Internet
Vào mùa lạnh, nếu bị đau mỏi cổ vai gáy, có thể dùng túi chườm nóng, đèn hồng ngoại hoặc dùng chai nước nóng ấm chườm… giúp giãn mạch, giãn cơ, giảm đau hoặc có thể tập yoga cho vùng này để cải thiện độ dẻo dai của vùng cổ vai.
Bác sĩ Kha cũng nhấn mạnh, chăm sóc sức khỏe mùa lạnh cần chú ý giữ ấm cho những vị trí này. Đối với người bị đau cổ vai gáy mãn tính thường bắt đầu bằng những cơn đau cổ vai gáy cấp tính nhưng chủ quan không điều trị, hoặc có điều trị nhưng không triệt để, dẫn đến bệnh mạn tính, tái đi tái lại nhiều lần.
Thời tiết lạnh giá, cần lưu ý không nên tắm quá muộn, không nên tắm lâu và phải tắm bằng nước ấm. Sau khi tắm cần phải lau khô người mặc quần áo ấm, làm khô tóc để tránh cảm lạnh, đột quỵ, sốc nhiệt…
Bác sĩ Kha cũng khuyến cáo việc không sấy khô tóc rất nguy hiểm vì sẽ làm gia tăng nguy cơ cảm lạnh và nguy hiểm hơn là đột quỵ. Việc để tóc ẩm cũng dễ làm tăng sinh những bệnh da liễu như nấm đầu, hắc lào, ngứa da.
Lời khuyên của bác sĩ Kha trong chăm sóc sức khỏe mùa lạnh như sau:
– Theo bác sĩ Kha, thời tiết lạnh cần tránh ra ngoài đặc biệt là từ 21h giờ đêm đến 6 giờ sáng hôm sau. Đây là thời điểm nhiệt độ giảm mạnh, cơ thể yếu, rất dễ bị cảm lạnh.
– Tránh tiếp xúc với khói thuốc, khói bếp than, không nên uống rượu bia
– Không nên tắm sau 10 giờ tối, nếu tắm cần tắm nhanh hoặc tắm ở nơi kín gió. Tắm xong cần mặc đủ ấm trước khi bước ra ngoài.
Một số người có thói quen sử dụng đèn sưởi khi tắm, vì thế cần lưu ý tới các Khuyến cáo khi sử dụng đèn sưởi trong nhà tắm này.
– Luôn luôn vệ sinh răng miệng, súc họng; súc miệng bằng nước ấm có pha muối loãng; thường xuyên rửa tay với xà phòng
– Ăn uống đủ chất và đảm bảo 4 nhóm chất cơ bản trong bữa ăn hàng ngày (như tinh bột, chất béo, chất đạm, vitamin và khoáng chất).
– Đối với người bị cao huyết áp, mắc các bệnh tim mạch, bệnh hô hấp mãn tính… cần nghiêm túc thực hiện các biện pháp phòng bệnh, tốt nhất nên hạn chế ra ngoài, hạn chế đi xa, tuân thủ chỉ dẫn điều trị của bác sĩ.
Mùa lạnh – “khắc tinh” của người viêm xoang
Miền Bắc đang trải qua những ngày mùa đông với nền nhiệt độ xuống thấp. Không ít các bệnh lý ảnh hưởng tới sức khỏe, đặc biệt là các bệnh lý tai mũi họng, trong đó có viêm xoang.
Viêm xoang là nỗi khổ của nhiều người vào mùa đông. Ảnh: Vinmec.
Trong số đó, viêm xoang là một trong những bệnh lý tai mũi họng gây ám ảnh nhất khi trời trở lạnh. Mũi là cơ quan chịu ảnh hưởng đầu tiên do nằm ở vị trí “cửa ngõ” tiếp xúc và đón không khí vào cơ thể. Do đó, nếu thời tiết lạnh, khô đột ngột sẽ gây ảnh hưởng tới mũi, khiến cho niêm mạc mũi vốn đã mỏng sẽ dễ bị tổn thương gây viêm, đau mũi. Tình trạng tiếp xúc nhiều, lâu sẽ có thể dẫn đến bệnh viêm xoang.
Theo PGS.TS Nguyễn Thị Hoài An – Nguyên trưởng khoa Tai Mũi Họng t.rẻ e.m (Bệnh viện Tai Mũi Họng Trung ương), Giám đốc Bệnh viện An Việt: Viêm xoang là một trong những nỗi lo của rất nhiều người trong những ngày trời lạnh.
PGS.TS Nguyễn Thị Hoài An – Giám đốc Bệnh viện An Việt tư vẫn cho người bệnh viêm xoang. Ảnh: Phạm Hải
Viêm xoang là bệnh phổ biến trong xã hội hiện đại, do hiện tượng n.hiễm t.rùng của các xoang. Đây là tình trạng n.hiễm t.rùng của màng niêm mạc lót trong lòng các xoang gây ra bởi vi trùng, siêu vi trùng hay dị ứng dẫn tới phù nề, thu hẹp đường kính các lỗ xoang làm cho mủ và dịch viêm ứ đọng trong xoang do không thoát được ra ngoài.
Xoang có sự liên hệ mật thiết với mũi, và mũi là nơi tiếp xúc thường xuyên của cơ thể với môi trường bên ngoài cho nên khi môi trường không tốt sẽ gây mũi và một thời gian sau xoang cũng bị viêm.
Trời trở lạnh có thể khiến viêm xoang có những triệu chứng nặng hơn, ảnh hưởng không nhỏ tới cuộc sống.
Theo PGS.TS Nguyễn Thị Hoài An, người bị viêm xoang thường gặp các triệu chứng sau:
Nghẹt mũi hoặc sổ mũi với tình trạng chất nhầy khác nhau. Nước mũi trong, loãng nhiều khả năng bạn bị viêm xoang mạn tính). Nước mũi vàng đặc hoặc xanh, thỉnh thoảng có chút m.áu là viêm xoang cấp tính.
– Hắt hơi, có thể kèm theo ho. Hắt hơi nhiều lần liên tục, đặc biệt khi thức dậy mỗi buổi sáng.
– Dịch mũi chảy từ mũi vào cổ họng.
– Ngáy và thở bằng miệng vào ban đêm (thường gặp ở t.rẻ e.m).
– Mũi và cổ họng sưng tấy.
– Ù tai.
PGS Hoài An cho biết, viêm xoang có thể được điều trị theo nhiều cách khác nhau phụ thuộc vào tình trạng bệnh lý của người bệnh. Việc được điều trị phải được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa và sau khi thăm khám cụ thể cho bệnh nhân.
Ngoài ra, một trong những điều người bị viêm xoang cần chú ý chính là việc giữ ấm cho cơ thể. Khi ra ngoài nhất thiết phải đeo khẩu trang để tránh không khí lạnh trực tiếp đi vào mũi, khẩu trang sẽ giúp không khí đi vào cơ thể ấm hơn.
Ngoài ra, một chế độ dinh dưỡng phù hợp cũng giúp cơ thể tăng sức đề kháng và tuyệt đối không tự ý chữa xoang theo những phương pháp chưa được kiểm chứng trên mạng để tránh “tiền mất tật mang”.
